Oxford Üniversitesi araştırmacıları; farelerin gözüne, retinanın ışığa duyarlı bölgesini yeniden oluşturabilme yetisine sahip kök hücreleri naklettiler. Nakilden sonra tamamen kör olan fareler, yeniden görme duyularına kavuştular.
Oxford Martin School'da bulunan Oxford Kök Hücre Enstitüsünün desteklediği bir projede; araştırmacılar, daha önce ışığı ve karanlığı ayıramadıkları kaydedilen farelerin, işlemden sonra tıpkı normal görme yeteneğine sahip fareler gibi, ışıktan kaçıp karanlığı tercih ettiklerini gösterdiler.
Araştırmacılar, bu çalışmanın görme duyusunun onarılmasında hücre naklinin potansiyelini gösterdiğine inanıyorlar. Ayrıca retinadaki ışığa duyarlı hücrelerin tedrici olarak ölmesiyle kalıcı körlüğe yol açan gece körlüğü yani retinitis pigmentoza hastalığının tedavisinde de bu çalışmanın faydasına işaret ediyorlar.
Araştırma Oxford Üniversitesi bünyesindeki Nuffield Department of Clinical Neurosciences'dan Prof. Robert MacLaren ile Singapur ulusal üniversite hastanesinde bir göz operatörü olan Dr. Mandeep Singh tarafından yönetilmektedir. Dr. Singh aynı zamanda Oxford üniversitesinde doktora çalışmalarını da yürütmektedir. Bulgular PNAS adlı bilim bülteninde yayınlanmıştır.
Araştırmacılar retinada bulunan ışığa duyarlı fotoreseptör hücrelerinin tamamen yitirilmesi nedeniyle kör olmuş fareler üzerinde çalıştılar. Çünkü bu fare modeli gece körlüğü-retinitis pigmentoza tedavisi gören hastalara en uygun modeldi.
İki hafta sonra araştırmacılar göze nakledilen kök hücrelerin retina üzerinde ışığı tam olarak tespit edebilen bir tabakayı yeniden oluşturduğunu ve farelerin görebildiklerini gösterdiler. Farelere uygulanan bir pupilla konstriksiyon –büzülme testi; hücre transplantasyonu yapılan 12 fareden 10 tanesinin ışığa tepki gösterdiğini ve gelişmiş pupilla konstriksiyonu sergilediğini ortaya koydu. Bu da farenin retinasının ışığı algıladığını bir kez daha göstermekte ve bu algı optik sinir vasıtasıyla beyne iletilmektedir. Kullanılan fare kök ya da "öncül" hücreleri retina hücrelerine doğru gelişmeye yönelik ilk yoldaydılar. Dr. Singh konuyla ilgili şunları söylüyor:
"Eğer yeterince hücreyi beraber nakledebilirsek, o hücrelerin sadece ışık algısını değil anlamlı görüntü oluşturmaya yarayan bağlantıları da rejenere edebileceklerini keşfettik."
İnsanlardaki körlüğü gidermek için potansiyel hücre tedavi yöntemlerini geleceğe yönelik değerlendiren Prof. MacLaren konuyu şu şekide açıklıyor:
"Biz iPS yani indüklenmiş pluripotent kök hücreleri kullanmak istiyoruz. Bunlar tıpkı deri ya da kan hücreleri gibi hastanın kendisinden üretilen kök hücrelerdir ve bunlar daha sonra retina hücrelerinin öncüllerini oluşturmak üzere yönlendirileblirler. Bütün adımlarımız bu nakli gelecekte hastalar üzerinde de gerçekleştirmek için atılmaktadır. Bunda sonraki adım, hastanın böyle nakillerde kullanılabilecek güvenilir hücre kaynağını bulmaktır. Hücre transplantasyonu ile retinanın ışığa duyarlı tabakasının tümünü yeniden yapılandırma yetisi körlük tedavisi için kök hücre çalışmalarının nihai hedefidir ve bütün çalışmalarımız bu amaca yöneliktir."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder